Özgüven ve özdeğer konuları birbiriyle sıkça karıştırılır. Her ikisinin de temelinde insanın bireysel deneyimleri ve kazançları yattığı için bu karışıklık söz konusu olur. Özgüven nedir ve özdeğerden farkı nedir gibi sorular özellikle bireysel gelişim ile ilgili konularda insanın sıkça karşısına çıkar. Güven, çok kırılgandır. Siz kendinizi ne kadar güvende hissederseniz hissedin onu sarsacak bir şeyler muhakkak çıkar. Çoğu zaman güveni artırmak için hep “daha fazlasını” yapma ihtiyacı duyulur. Bir, hatta birkaç konuda uzman olmak, bulunduğunuz yerdeki en zeki ya da tarz sahibi insan olmak gibi ihtiyaçlar özgüveni besler. İnsanoğlu genellikle özgüveninin güçlü olması için onu dış etkenlere bağlı şekilde beslemeyi tercih eder.
Özgüven Nedir?
Güven ve özgüven tanımlamasını herkes kendine ait kriterlerle yapar. Ancak sıkıntı şu ki bu kriterler oldukça belirsizdir. Kişi, kendi özgüven tanımlamasını yapmaya vakit ve enerji ayırmaz. Ancak temelde kendinden emin hissetmek için ilk adım bunun tanımlamasını doğru ve net şekilde yapmaktır. Yani kendinizden emin olmanız için öncelikle bunun sizde ne ifade ettiğini net şekilde anlamanız gerekir. Eğer kendiniz için oldukça belirsiz bir tanımlamanız varsa bazı varyasyonları dikkate alabilir ve kendinizinkini oradan yola çıkarak yapabilirsiniz. “Özgüven, yeterli olarak tanımladığınız düzeyde bir faaliyette bulunmak için kendinize olan inancınız veya bundan kaynaklanan emin olma duygusudur.”. Bu tanım oldukça kapsamlı ve bir o kadar da farklı bir anlatım içerir. Özgüvenin ne olduğuna dair dikkat edilmesi gereken birkaç nokta bulunur. Bu noktalar şöyle sıralanabilir:
Özgüven Bir Duygudur
Özgüven bir özellik, beceri, yetenek ya da benzeri bir durum değildir. İçten gelen duygunun dışa dönük olarak ifade edilmesi özgüvendir. Özgüveni yüksek insanlar her zaman böyle değildir ve hep aynı şekilde duygularını dışarı vuramazlar. Özgüven de tıpkı diğer duygular gibi zaman içinde artar ve azalır.
Özgüven Sizin Tarafınızdan Kontrol Edilir
En son ne zaman kendinizden emin hissettiniz? Böyle hissetmek için gereken yetkinlik seviyesi neydi? O yetkinlik seviyesini siz belirlersiniz. Sizin kendinize güvenli hissetmenizi sağlayacak dinamikler nelerdir? Bunlar üzerinde düşünerek istediğiniz zaman bu duyguları tetikleyebilir ve istediğiniz özgüven seviyesine gelebilirsiniz.
Özgüven Bir Var Olma Durumudur
Özgüven bir var olma durumudur. Anlık olarak değişebilir. İnsanlarla sosyal iletişim hâlindeyken özgüvenin beceri, özellik hatta bir varlık hali olduğuna dair inançlara rastlayabilirsiniz. Bir kişiden söz ederken o kişinin her zaman kendinden emin olduğunu düşünebilirsiniz. Bu tam olarak doğru bir ifade olmayabilir. Özgüvenin sürekliliği söz konusu olamaz. O nedenle “O, kendinden her zaman emindir” düşüncesine şu soruyla karşılık vermek doğru olacaktır: “Her zaman mı?”
Özdeğer Nedir?
Konu, insanın kendisini tanımlaması olunca belirsizlikler birbirini kovalar. Özgüven gibi, özdeğer nedir sorusunun da kişisel tanımlaması genellikle belli belirsizdir. İnsanoğlu yapısı gereği herhangi bir iş yaparken hangi değerlerin kendisi için önemli olduğunu anlamaya çalışmaktan kaçınır. Özdeğer, verilen her karara rehberlik eden yol arkadaşıdır. Kurumlarda, firmalarda, okullarda çeşitli değerler bulunur. Zaman zaman herkese tekrar duyurulan bu değerlerde şirket ya da okul için neyin önemli olduğunu hatırlama fırsatınız olur. Kimi şirketler bu değerleri reklam sloganı haline getirirler. Böylece aklınızdan hiç çıkmaz. Sizin de kendinize ait özdeğerleriniz sosyal ortamlarda, evinizde, ailenizde ve akrabalarınız arasında sizi tanımlar. Bu değerler sizin içinde bulunduğunuz mekâna bağlı olarak değişmez.
Özdeğer ve Özgüven Hangi Durumlarda Birleşir?
Özdeğer ve özgüven hayat boyunca birbirini destekler. Özgüvenin daha düşük olduğu durumlarda özdeğerler sağlam şekilde duruyorsa güveni de yükseltmek kolay olur. Bu iki duygunun bir araya geldiği zaman önemli başarılara imza atmanız mümkündür. Özgüven ve özdeğerler bağlantılı üç yol şöyledir:
Karar Verme
Kendiniz için neyin doğru neyin yanlış olduğunu siz bilebilirsiniz. Bunun için başkasından talimat almanıza gerek yoktur. Siz, kendiniz için neyin en önemli olduğunu bildiğiniz ve anladığınız andan itibaren daha hızlı kararlar verebilirsiniz. Bu da özgüveninizi artırır. Kararınızı sorgulamak ya da başka alternatifleri düşünmek için hiçbir neden yoktur. Kararınızdan emin olarak kendi değerlerinize saygı duymuş ve özgüveninizi artırmış olursunuz.
Kişisel İmaj
Kim olduğumuzun ve kendimizi nasıl gördüğümüzün temel göstergelerinden birisi de kişisel imajdır. Değerleriniz net olsa bile kişisel imajınız bu değerleri çağrıştırmıyorsa üzerinde emek verdiğiniz ve kendinize göre oluşturduğunuz değer skalası ile uyumlu değilsiniz demektir. Kişisel imajınızı neler baltalıyor? Hangi mevcut değerleriniz ve inanış biçimleriniz imajınızı zedeliyor? Bunları düşünüp tanımladığınız anda onların yerine geçecek inanç ve alışkanlıklar oluşturmanız mümkündür.
Yapıcı / Yıkıcı Davranışlar
Hepimiz sosyal baskılara maruz kalırız, bazıları bize yardımcı olur bazılarıysa zayıflatır ve yıkıcı olabilir. Değerleriniz netse bu değerlere uyumlu olan kişi ve kuruluşları arayacaksınız. Uyumlu olmayan tüm değerleri geride bırakacak ya da değiştirmeye çalışacaksınız.
Değerler ve Sizin İşiniz
Kişisel değerlerinizi anlamak, “Sizin İşinizi” yaratmanın temel unsurudur. Nasıl şirketlerin kültürlerini ve çalışma prensiplerini belirleyen değerleri varsa, sizin değerleriniz de sizin için aynı şeyi yapar. Kariyeriniz veya yaşam vizyonunuz ne olursa olsun, becerileriniz ve yetenekleriniz ne olursa olsun, değerlerinizle uyumlu yaşamak ve çalışmak, elinizden gelenin en iyisini elde etmek için çok önemlidir. Değerleriniz doğrultusunda hareket etmeyi bırakmamanız önemlidir. Fark Matematik’te öğrencilerin özdeğerleri doğrultusunda hazırlanan mentor görüşmelerinin bir yönü de özgüvenlerini güçlendirmek içindir. Siz de detaylı bilgi almak isterseniz bizimle irtibata geçebilirsiniz.
Bir yanıt yazın